Một số lỗi có thể gặp phải khi làm bài thi THPT quốc gia 2019 môn Sinh học

 

Để đạt điểm cao bài thi THPT Quốc gia 2019 môn Sinh học, bên cạnh việc nắm vững kiến thức và lý thuyết mà bạn còn cần rèn luyện kỹ năng làm bài. Nhiều bạn thường hay mắc lỗi dẫn đến mất điểm không đáng. Bài viết dưới đây sẽ tổng kết những sai sót thường gặp trong đề thi.

 

1. Lỗi do không nhận biết và phân biệt được một số khái niệm

- Các gen nằm trên các NST khác nhau khác với các gen cùng nằm trên một NST.

- Gen nằm ở ti thể, lập thể hay hệ gen vòng cần suy ra gen nằm ở tế bào chất nên sẽ tuân theo quy luật di truyền qua tế bào chất (ngoài nhân) chứ không phải theo quy luật trong nhân.

 

Mỗi kiểu gen quy định một kiểu hình

 

- Gen nằm trên vùng tương đồng của NST X và Y hay đọc nhầm với gen nằm trên vùng không tương đồng của X (không có alen trên Y).

- Mỗi kiểu gen quy định một kiểu hình (tức là hiện tượng trội không hoàn toàn) sẽ khác với trường hợp trội hoàn toàn trong việc tính số kiểu hình và tỉ lệ kiểu hình.

- Nếu bài hỏi tìm số kiểu gen tối đa, tối thiểu mà không nói gen nằm ở vị trí nào trong tế bào thì em phải xác định gen nằm ở vùng tương đồng của X và Y là số kiểu gen nhiều nhất. Còn gen nằm ngoài nhân là số kiểu gen ít nhất.

- Tất cả các tế bào không phân li trong giảm phân 1(2) khác với trường hợp một số tế bào không phân li trong giảm phân 1(2).

- Cần chú ý cặp nhiễm sắc thể (NST) giới tính cụ thể của một số loài có khác nhau để áp dụng làm bài tập trong đề thi THPT Quốc gia 2019. Ở gà, chim, tằm, cá,... thì cặp NST giới tính của giới đực là XX, giới cái là XY. Còn ở ruồi giấm, động vật thuộc lớp thú thì ngược lại cặp NST giới tính ở giới cái lại là XX, giới đực là XY.

 

2. Lỗi thường gặp trong các dạng bài tập

 

Sơ đồ tóm tắt về gen

 

a. Dạng bài tập Phần ADN, ARN, nhân đôi ADN, phiên mã, dịch mã

Ví dụ. Một plasmid có 104 cặp nuclêôtit tiến hành nhân 3 lần, số liên kết cộng hoá trị được hình thành giữa các nuclêôtit của ADN là:

A.160000      

B.159984         

C.139986   

D.140000

Đáp án: D

Đây là một plasmid (nằm trong tế bào chất của nhiều loài vi khuẩn) nên chúng có hệ gen dạng vòng. Vì vậy tính số liên kết hóa trị được hình thành trong quá trình nhân đôi thì không thể áp dụng công thức thông thường : HTht = HTgen ( 2n – 1) = ( N- 2).(2n – 1) mà phải tính bằng công thức: N.(2n – 1)

 

b. Dạng bài tập quy luật di truyền

Ví dụ. Cho biết A trội hoàn toàn so với a. Lấy hạt phấn của cây tam bội Aaa thụ phấn cho cây tứ bội Aaaa, nếu hạt phấn lưỡng bội không có khả năng thụ tinh thì tỉ lệ kiểu hình ở đời con là:

A.3 : 1                        

B.8 : 1           

C.11 : 1                     

D.9 : 1

Đáp án: B

Các em sẽ giải bài toán với 2 sự chú ý sau:

- Hạt phấn lưỡng bội (2n) không có khả năng thụ tinh thì sau khi em viết giao tử được tạo ra của cơ thể tam bội gồm n và 2n thì em phải cho giao tử 2n bị chết, sau đó chia lại tỉ lệ của các giao tử còn lại tham gia thụ tinh 2/3 a : 1/3 A.

- Khi đọc kết quả bài toán phải chính xác. Với bài này các em tìm tỉ lệ kiểu hình lặn = 1/9; kết quả là 8 trội: 1 lặn chứ không phải là 9 trội: 1 lặn

 

Công thức của quy luật di truyền

 

c. Dạng bài tập di truyền quần thể

Ví dụ. Ở người, tính trạng nhóm máu ABO do một gen có alen IA, IB, IO quy định. Trong một quần thể cân bằng về di truyền có 25% số người mang nhóm máu O; 39% số người mang nhóm máu B. Một cặp vợ chồng đều mang nhóm máu A sinh người con, xác suất để đứa con này mang nhóm máu giống bố mẹ.

A. 25144                  

B. 119144                    

C. 1924                

D. 34

Đáp án: B

Với bài này các em dễ dàng tính được p(IA) = 0,2 ; q(IB) = 0,3 ; r(IO) = 0,5.

Để tìm được xác suất đứa con này mang nhóm máu giống bố mẹ, ta có 100% - (xác suất đứa con này mang nhóm máu khác bố mẹ bố mẹ).  

Muốn vậy phải tìm được xác suất người cha mà người mẹ đều có kiểu gen IAIO trong tổng số người mang nhóm máu A chứ không phải tìm trong tổng quần thể. Vì người cha và mẹ đã sinh ra đời và đầu bài đã khẳng định là nhóm máu A.

- Kết quả bài toán: 100% - ( 5/6 bố . 5/6 mẹ . 1/4 con) = 119/144

 

Thông tin tuyển sinh Đại học Lạc Hồng

 

Đại học Lạc Hồng tăng chỉ tiêu xét tuyển học bạ

 

- Phương thức 1: Xét tuyển kết quả từ kỳ thi THPT quốc gia 2019

- Phương thức 2: Xét tuyển kết quả học tập học bạ lớp 12 theo 2 cách

• Cách 1: Điểm trung bình cả năm lớp 12 của 3 môn xét tuyển ≥ 18 điểm

• Cách 2: Điểm trung bình cả năm lớp 12 ≥ 6.0 điểm

- Phương thức 3: Xét tuyển theo kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia TP.HCM.

 

Với những kiến thức bổ ích trên, mong rằng các em sẽ tránh được những lỗi sai hay gặp trong đề thi THPT Quốc gia 2019 môn Sinh học. Các em nên tập trung làm nhiều đề để cải thiện lý thuyết, hiểu biết cũng như kỹ năng làm bài. Đại học Lạc Hồng sẽ liên tục đăng tải những bí kíp, đề thi thử,... để trở thành người bạn đồng hành cùng các em trong suốt kỳ thi.